Het risicolandschap van dit jaar is Groen. De urgentie van klimaatverandering overheerst alles: alle vijf de toprisico’s naar waarschijnlijkheid en drie naar impact zijn klimaatgerelateerd. De achtergrond van geopolitieke en geo-economische spanningen in 2019 leidde tot onrust terwijl de wereld worstelde met “uitdagingen” zoals de achteruitgang van het milieu en technologische ontwrichting. Fast forward naar 2020, en er is een klimaat noodsituatie.
Economische risico’s komen in de top vijf van het Global Risk Report van het World Economic Forum niet voor. Dit is zorgwekkend, gezien de aanhoudende wereldwijde economische malaise die de vooruitgang op alle andere gebieden, inclusief klimaatactie, zal beperken. Zoals hoofdauteur Emilio Granados Franco, hoofd Global Risks and Geopolitical Agenda bij het World Economic Forum, suggereert, is dit misschien de blinde vlek van dit jaar: “Omdat milieu- en economische risico’s onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, kunnen risicopercepties die alleen rekening houden met het een boven het ander, betekenen dat er blinde vlekken ontstaan en dat geïntegreerde mitigatie-inspanningen ontbreken.”
Top Global Risks 2020: Van Economisch tot en met Technologisch [Source: World Economic Forum]
Vooral voor jongere generaties is de gezondheid van de planeet alarmerend. In het verslag wordt benadrukt hoe anders risico’s worden ervaren door degenen die na 1980 zijn geboren. Zij rangschikken ecologische risico’s hoger dan andere respondenten, zowel op korte als op lange termijn. Bijna 90% van deze respondenten denkt dat “extreme hittegolven”, “vernietiging van ecosystemen” en “gezondheidsschade door verontreiniging” in 2020 erger zullen zijn, vergeleken met ongeveer 70% voor andere generaties. Zij denken ook dat de impact van ecologische risico’s tegen 2030 catastrofaler en waarschijnlijker zal zijn.
Cyberaanvallen op kritieke infrastructuur komen op de vijfde plaats. Digitale versnippering in het algemeen is waarschijnlijk iets om de komende jaren in de gaten te houden, aangezien de samenleving worstelt met de krachten van privacy, ethiek, winst en veiligheid.
Zoals de 15-jarige geschiedenis van het Global Risks Report laat zien, zijn risico’s complex en onderling verbonden. Verlies het grotere geheel uit het oog en de krantenkoppen kunnen misleidend zijn.
Terugblikkend op het begin van het vorige decennium waarschuwde het rapport van 2010: “Hoewel plotselinge schokken een enorme impact kunnen hebben … zijn de grootste risico’s waarmee de wereld vandaag wordt geconfronteerd misschien het gevolg van trage mislukkingen of sluipende risico’s. Omdat deze tekortkomingen en risico’s zich over een lange periode voordoen, kunnen hun potentieel enorme impact en gevolgen op lange termijn enorm onderschat worden.
Het klimaat werd genoemd als een van deze trage branders. Het was een vroegtijdige waarschuwing waar geen gehoor aan werd gegeven.
Peter Giger, Group Chief Risk Officer bij Zurich Insurance Group, dringt er nu bij bedrijven op aan om maatstaven te ontwikkelen die de waarde van de natuur voor hun werk evalueren. Hij benadrukt hoe het duizelingwekkende verlies aan biodiversiteit – 83% van de wilde zoogdieren en de helft van de planten in de wereld – het voor ecosystemen moeilijker maakt om zich aan veranderingen aan te passen. De aantasting van ‘wetlands’, mangroves en koraalriffen vertaalt zich in verzekeringskosten voor lokale bedrijven. “Investeringen in verstandige, ecologische bosbouwpraktijken zouden de verzekeringskosten verlagen voor sectoren zoals elektriciteits- en waterbedrijven die aan risico’s op bosbranden kunnen worden blootgesteld.”
Sandrine Dixson-Declève, covoorzitter van de Club van Rome, benadrukt dat onze “patronen van economische groei, ontwikkeling, productie en consumptie” niet alleen ecosystemen hebben doen kantelen, maar ook “ernstige sociaaleconomische hotspots en grotere ongelijkheid hebben gecreëerd”. Zij zegt: “De noodsituatie gaat niet alleen over ecologische ineenstorting. Het gaat om de ineenstorting van de samenleving en om de erkenning dat we, terwijl we dringend de risico’s voor het klimaat en de biodiversiteit aanpakken, tegelijkertijd nieuwe economische, sociale en financiële systemen moeten opbouwen”.
Wie heeft de leiding?
Dit jaar neemt de economische en politieke polarisatie toe, op een moment dat er meer dan ooit behoefte is aan een eensgezind antwoord en ondanks waarschuwingen in 2010 over lacunes in het mondiale bestuur en ontoereikende investeringen in infrastructuur. Van zo’n 750 wereldwijde experts en besluitvormers denkt 78% dat “economische confrontaties” en “binnenlandse politieke polarisatie” waarschijnlijk zullen toenemen en een ernstige impact zullen hebben in 2020.
John Drzik, voorzitter van Marsh & McLennan, legt de verantwoordelijkheid bij de particuliere sector om het voortouw te nemen. Hij benadrukt dat met beperkte multilaterale vooruitgang, bedrijven gezamenlijk moeten optreden om risico’s te beperken en kansen te benutten. Hij geeft duidelijke richtlijnen over hoe men strategisch weerbaarder kan worden tegen klimaatbedreigingen voor de bedrijfsvoering en legt uit hoe men nieuwe en uitgebreide marktkansen kan vinden.
Risico-analyse mag niet in een a-historische context worden gezien. De evaluatie van risico’s kwam voor het eerst op gang in de 18e eeuw met een vlaag van intellectuele activiteit op het gebied van de wiskundige theorie van waarschijnlijkheid – die gedeeltelijk in verband kan worden gebracht met de opkomst van het kapitalisme – of met het verlangen van de groeiende particuliere sector naar betere methoden van bedrijfsberekening en economische zekerheid. De moderne risicoanalyse geeft vorm aan beslissingen, stelt prognoses op en brengt kansen aan het licht. Daarom zet het Economisch Wereldforum elk jaar in januari de agenda van het jaar vast met de publicatie van het Global Risks Report.
Risico’s hebben echter per definitie onzekere uitkomsten. Het menselijke systeem van risicoanalyse legt de nadruk op instinct boven intellect en emotie boven rede. Perceptie is noodzakelijkerwijs subjectief, wat op zich al een risico inhoudt. Het is dan ook van het grootste belang te letten op wat niet wordt gezegd, reductionisme te vermijden en op te passen voor de stille, maar potentieel dodelijke risico’s die worden gemaskeerd door de meer voor de hand liggende risico’s. Klimaatgerelateerde problemen sudderen al minstens een decennium voort en nu staat de wereld op een kantelpunt. De verborgen risico’s van dit jaar – zoals de economie – worden onverstandig genegeerd.
De vraag is hoe het nu zeer verfijnde risicobewustzijn kan worden gebruikt om tussen de regels door te lezen, de onderlinge verbondenheid van risico’s te begrijpen en een systeemveranderingsbenadering te gebruiken om transities aan te jagen. Nu de 50e jaarlijkse bijeenkomst in Davos nadert, wordt de relevantie van samenhangende actie steeds dwingender nu alle belanghebbenden bijeenkomen om zich te concentreren op gedeelde, kritieke mondiale taken.
[Bron World Economic Forum] | [ Source of images: Adobe Stock ]
Gerelateerde blogs
Gerelateerde Keynotes
